عَلى (والا)
وَ إِنَّهُ فِى أُمِّ الْکِتَبِ لَدَیْنَا لَعَلِىٌّ حَکِیمٌ (الزخرف: ۴)
و همانا آن ، در کتاب اصلى (لوح محفوظ)، در نزد ما ، سختْ والا و حکمتآمیز است
عربى
وَ کَذَ لِکَ أَنزَلْنَهُ حُکْمًا عَرَبِیًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِىٍّ وَ لَا وَاقٍ (الرعد: ۳۷)
و بدین سان ، آن (قرآن) را فرمانى (/ حکمتى) روشن ، فرو فرستادیم ، و اگر پس از دانشى که به تو رسیده است، از خواستههاى آنان پیروى کنى ، در برابر خدا ، هیچ دوست و حمایتگرى نخواهى یافت
إِنَّا أَنزَلْنَهُ قُرْءَ نًا عَرَبِیًّا لَّعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ (یوسف: ۲ )
ما آن را قرآنى عربى فرو فرستادیم . باشد که بیندیشید
قُرْءَانًا عَرَبِیًّا غَیْرَ ذِى عِوَجٍ لَّعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ ( الزمر: ۲۸ )
قرآنى عربى و بى هیچ کژى . باشد که پروا پیشه کنند
کِتَبٌ فُصِّلَتْ ءَایَتُهُ قُرْءَانًا عَرَبِیًّا لِّقَوْمٍ یَعْلَمُونَ ( فصّلت: ۳ )
کتابى است که آیات آن ، به روشنى بیان گردیده است؛ قرآنى عربى، براى مردمى که مى دانند
حدیث
الإمام الباقر علیه السلام ( فی قَولِهِ تَعالى: ) :
لَو کانَ هذَا القُرآنُ أعجَمِیّاً۶لَقالوا کَیفَ نَتَعَلَّمُهُ ولِسانُنا عَرَبِیٌّ وأتَیتَنا بِقُرآنٍ أعجَمِیٍّ! فَأَحَبَّ اللَّهُ أن یُنَزِّلَهُ بِلِسانِهِم ، وقَد قالَ اللَّهُ عزّ وجلّ:( وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ)
امام باقر علیه السلام ( - در باره این سخن خداوند متعال : ) :
اگر این قرآن ، غیر عربى بود، [عربها ]مى گفتند : «در حالى که زبان ما عربى است ، چگونه قرآنى را که به زبان غیر عربى براى ما آمده است ، فرا بگیریم ؟!». پس خدا ، دوست داشت که آن را به زبان ایشان ، فرو فرستد . خداوند عزّ وجلّ فرموده است :(و ما هیچ پیامبرى را نفرستادیم ، مگر به زبان مردم خودش)
عنه علیه السلام :ما أنزَلَ اللَّهُ تَعالى کِتاباً ولا وَحیاً إلّا بِالعَرَبِیَّةِ، فَکانَ یَقَعُ فی مَسامِعِ الأَنبِیاءِ علیهم السلام بِأَلسِنَةِ قَومِهِم، وکانَ یَقَعَ فی مَسامِعِ نَبِیِّنا صلى اللَّه علیه و آله بِالعَرَبِیَّةِ ، فَإِذا کَلَّمَ بِهِ قَومَهُ کَلَّمَهُم بِالعَرَبِیَّةِ، فَیَقَعُ فی مَسامِعِهِم بِلِسانِهِم
امام باقر علیه السلام :خداوند متعال ، هیچ کتابى و وحى اى نفرستاد ، مگر به زبان عربى ؛ امّا پیامبران علیهم السلام آن را به زبان قومشان مىشنیدند و پیامبر ما ، آن را به زبان عربى مىشنید . بنا بر این ، چون آن را براى قومش مىگفت ، به زبان عربى بیان مىنمود و آنها هم به زبان خودشان مىشنیدند ..
الإمام الصادق علیه السلام :تَعَلَّمُوا العَرَبِیَّةَ ؛ فَإِنَّها کَلامُ اللَّهِ الَّذی تَکَلَّمَ۱بِهِ خَلقَهُ.
امام صادق علیه السلام :زبان عربى را بیاموزید ؛ زیرا کلام [و زبان ]خداست که با آن ، با آفریدگانش سخن گفته است ..
قیّم (راست) ، قیّمه (استوار)
قَیِّمًا لِّیُنذِرَ بَأْسًا شَدِیدًا مِّن لَّدُنْهُ وَ یُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّلِحَتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا ( الکهف : ۲ )
(کتابى) راست [و بى هیچ کژى] تا [گنهکاران را] از جانب خود به عذابى سخت ، بیم دهد و به مؤمنانى که کارهاى شایسته مىکنند ، مژده دهد که براى آنان، مزدى نیکو خواهد بود
رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ یَتْلُواْ صُحُفًا مُّطَهَّرَةً * فِیهَا کُتُبٌ قَیِّمَةٌ (البیّنة: ۲ و ۳ )
فرستاده اى از جانب خدا که [بر آنان] صحیفه هایى پاک را تلاوت کند که در آنها، نوشته هاى استوار است
نبأ (خبر)
قُلْ هُوَ نَبَؤٌاْ عَظِیمٌ * أَنتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ (ص: ۶۷و۶۸ )
بگو : آن [ کتاب]، خبر بزرگى است [که] شما از آن ، روى گردانید
این متن از مجموعه کتاب های شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث نوشته آیت الله محمدی ری شهری برداشت شده است.
