نام های قرآن بخش پنجم

مُصحَف

‏رسول اللَّه صلى اللَّه علیه و آله :یَجی‏ءُ یَومَ القِیامَةِ ثَلاثَةٌ یَشکونَ إلَى اللَّهِ عزّ وجلّ : المُصحَفُ ، وَالمَسجِدُ ، وَالعِترَةُ.

پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله :در روز قیامت ، سه چیز میآیند و به درگاه خداوند عزّ وجلّ شکایت می‏کنند : مُصحَف ، مسجد ، و عترت (خانواده‏ ام).

الإمام علیّ علیه السلام :مَن حَلَفَ فَقالَ: «لا و رَبِّ المُصحَفِ» فَحَنِثَ  فَعَلَیهِ کَفّارَةٌ واحِدَةٌ

امام على علیه السلام :هر کس با این عبارت سوگند خورد که : «به صاحب مُصحَف سوگند، نه!» و بر خلاف سوگندش عمل کند ، یک کفّاره‏ [ى سوگند] بر عهده اوست.

الإمام الصادق علیه السلام :إنَّهُ لَیُعجِبُنی أن یَکونَ فِی البَیتِ مُصحَفٌ ، یَطرُدُ اللَّهُ عزّوجلّ بِهِ الشَّیاطینَ

امام صادق علیه السلام :من خوش دارم که در خانه ، مُصحَفى باشد ، [چون‏] خداوند عزّ وجلّ به سبب آن ، شیاطین را [از آن خانه‏] میراند.

الإمام الکاظم علیه السلام :المُصحَفُ لا تَمَسَّهُ عَلى‏ غَیرِ طُهرِ ولا جُنُباً

امام کاظم علیه السلام :بدون وضو و نیز با حالت جنابت ، به قرآن ، دست نزن.

کلام اللَّه (سخن خدا) ، کلماتُه (سخنان خدا )

وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِکِینَ اسْتَجَارَکَ فَأَجِرْهُ حَتَّى‏ یَسْمَعَ کَلَمَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَ لِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا یَعْلَمُونَ  (التوبة: ۶)

و اگر یکى از مشرکان از تو پناه خواست ، پناهش ده تا کلام خدا را بشنود . سپس او را به مکان اَمنش برسان ؛ چرا که آنان، قومى نادان اند.

فََامِنُواْ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِىِ‏ّ الأُْمِّىِ‏ّ الَّذِى یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَکَلِمَتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ (الأعراف : ۱۵۸)

پس به خدا و فرستاده او - که پیامبر درس ناخوانده ‏اى است که به خدا و کلمات او ایمان دارد - ، ایمان بیاورید و او را پیروى کنید . باشد که هدایت شوید.

وَاتْلُ مَآ أُوحِىَ إِلَیْکَ مِن کِتَابِ رَبِّکَ لَا مُبَدِّلَ لِکَلِمَتِهِ وَ لَن تَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا  (الکهف : ۲۷)

و آنچه را که از کتاب پروردگارت به تو وحى شده است ، بخوان . کلمات او را تغییر دهنده‏ اى نیست ، و جز او هرگز پناهى نخواهى یافت.

أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَى‏ عَلَى اللَّهِ کَذِبًا فَإِن یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلَى‏ قَلْبِکَ وَ یَمْحُ اللَّهُ الْبَطِلَ وَ یُحِقُّ الْحَقَّ بِکَلِمَتِهِ إِنَّهُ عَلِیمُ بِذَاتِ الصُّدُورِ  (الشورى : ۲۴)

آیا میگویند : «بر خدا دروغى بسته است»؟ خدا اگر بخواهد ، بر قلبت مُهر مى‏نهد ، و البتّه خدا ، باطل را محو و حقیقت را با کلمات خود ، پابرجا میکند . اوست که به راز دل‏ها داناست.

حدیث

رسول اللَّه صلى اللَّه علیه و آله :عَلَیکُم بِالقُرآنِ فَاتَّخِذوهُ إماماً ، فَإِنَّهُ کَلامُ رَبِّ العالَمینَ الَّذی مِنهُ بَدَأَ وإلَیهِ یَعودُ

پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله :به قرآن ، چنگ در زنید و آن را پیشواى خود گیرید ؛ زیرا قرآن ، کلام پروردگار جهانیان است و از او آغاز شده و به سوى او باز میگردد.

التوحید عن علیّ بن سالم عن أبیه :سَأَلتُ الصّادِقَ جَعفَرَ بنَ مُحَمَّدٍ علیه السلام فَقُلتُ لَهُ: یَابنَ رَسولِ اللَّهِ ، ما تَقولُ فِی القُرآنِ؟ فَقالَ: هُوَ کَلامُ اللَّهِ ، وقَولُ اللَّهِ ، وکِتابُ اللَّهِ ، ووَحیُ اللَّهِ وتَنزیلُهُ ، وهُوَ الکِتابُ العَزیزُ الَّذی(لا یَأتیهِ الباطِلُ مِن بَینِ یَدَیهِ ولا مِن خَلفِهِ ، تَنزیلٌ مِن حَکیمٍ حَمیدٍ)

التوحید  - به نقل از على بن سالم ، از پدرش از امام صادق علیه السلام پرسیدم : اى فرزند پیامبر خدا ! نظر شما در باره قرآن چیست ؟ فرمود : «قرآن ، کلام خدا ، سخن خدا ، کتاب خدا ، وحى خدا و فرود آمده از جانب اوست .قرآن ، کتاب استوارى است که ( از پیشِ رو و از پشت سرش ، باطل به آن راه نمى‏ یابد و فرو فرستاده‏ اى از جانب خدایى فرزانه و ستودنى است)

الاحتجاج عن صفوان بن یحیى :سَأَلَنی أبو قُرَّةَ المُحَدِّثُ - صاحِبُ شُبرُمَةَ - أن اُدخِلَهُ عَلى‏ أبِی الحَسَنِ الرِّضا علیه السلام ، فَاستَأذَنَتُهُ^۳فَأَذِنَ لَهُ ، فَدَخَلَ فَسَأَلَهُ عَن أشیاءَ مِنَ الحلاَلِ وَالحَرامِ وَالفَرائِضِ وَالأَحکامِ ، حَتّى‏ بَلَغَ سُؤالُهُ إلَى التَّوحیدِ... فَقالَ أبو قُرَّةَ: فَما تَقولُ فِی الکُتُبِ؟ فَقالَ أبُو الحَسَنِ علیه السلام: التَّوراةُ وَالإِنجیلُ وَالزَّبورُ وَالفُرقانُ وکُلُّ کِتابٍ اُنزِلَ کانَ کَلامَ اللَّهِ ، أنزَلَهُ لِلعالَمینَ نوراً وهُدىً ، وهِیَ کُلُّها مُحْدَثَةٌ وهِیَ غَیرُ اللَّهِ ، حَیثُ یَقولُ:( أَوْ یُحْدِثُ لَهُمْ ذِکْرًا ) وقالَ: ( مَا یَأْتِیهِم مِّن ذِکْرٍ مِّن رَّبِّهِم مُّحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ یَلْعَبُونَ )  وَاللَّهُ أحدَثَ الکُتُبَ کُلَّهَا الَّتی أنزَلَها. فَقالَ أبو قُرَّةَ: فَهَل تَفنى‏؟ فَقالَ أبُو الحَسَنِ علیه السلام: أجمَعَ المُسلِمونَ عَلى‏ أنَّ ما سِوَى اللَّهِ فانٍ ، وما سِوَى اللَّهِ فِعلُ اللَّهِ ، وَالتَّوراةُ وَالإِنجیلُ وَالزَّبورُ وَالفُرقانُ فِعلُ اللَّهِ ، ألَم تَسمَعِ النّاسَ یَقولونَ: «رَبُّ القُرآنِ» وإنَّ القُرآنَ یَقولُ یَومَ القِیامَةِ: یا رَبِّ هذا فُلانٌ - و هُوَ أعرَفُ بِهِ مِنهُ - قَد أظمَأتُ نَهارَهُ وأسهَرتُ لَیلَهُ فَشَفِّعنی فیهِ . وکَذلِکَ التَّوراةُ وَالإِنجیلُ وَالزَّبورُ ، وهِیَ کُلُّها مُحدَثَةٌ مَربوبَةٌ ، أحدَثَها مَن لَیسَ کَمِثلِهِ شَی‏ءٌ هُدىً لِقَومٍ یَعقِلونَ ، فَمَن زَعَمَ أنَّهُنَّ لَم یَزَلْنَ مَعَهُ فَقَد أظهَرَ أنَّ اللَّهَ لَیسَ بِأَوَّلِ قَدیمٍ ولا واحِدٍ ، وأنَّ الکَلامَ لَم یَزَل مَعَهُ ولَیسَ لَهُ بَدءٌ ولَیسَ بِإِلهٍ. قالَ أبو قُرَّةَ: وإنّا رُوِّینا أنَّ الکُتُبَ کُلَّها تَجی‏ءُ یَومَ القِیامَةِ ، وَالنّاسُ فی صَعیدٍ واحِدٍ صُفوفٌ قِیامٌ لِرَبِّ العالَمینَ یَنظُرونَ حَتّى‏ تَرجِعَ فیهِ ، لِأَنَّها مِنهُ وهِیَ جُزءٌ مِنهُ فَإِلَیهِ تَصیرُ. قالَ أبُو الحَسَنِ علیه السلام: فَهکَذا قالَتِ النَّصارى‏ فِی المَسیحِ : إنَّهُ روحُهُ وجُزءٌ مِنهُ ویَرجِعُ فیهِ ، وکَذلِکَ قالَتِ المَجوسُ فِی النّارِ وَالشَّمسِ : إنَّهُما جُزءٌ مِنهُ ویَرجِعُ فیهِ ، تَعالى‏ رَبُّنا أن یَکونَ مُتَجَزِّئاً أو مُختَلِفاً

الاحتجاج ( - به نقل از صفوان بن یحیى - ) : ابو قُرّه محدّث ، دوست شُبرُمه ، از من خواست که او را خدمت امام رضا علیه السلام ببرم . از ایشان [برایش ]اجازه ملاقات خواستم و ایشان به وى اجازه داد . ابو قُرّه ، وارد شد و از ایشان، در باره حلال و حرام ، و فرائض و احکام ، پرسش‏هایى کرد تا آن که سؤالش به توحید رسید ... . ابو قُرّه گفت : در باره کتاب‏هاى[ آسمانى‏] چه می‏گویید ؟  امام رضا علیه السلام فرمود : «تورات و انجیل و زبور و فرقان و هر کتاب آسمانىِ دیگرى ،کلام خدا بوده که [ خداوند،] آن را براى روشنگرى و راه‏نمایى مردمان ، فرو فرستاد . همه آنها حادث اند و همه آنها غیر خدایند ؛ زیرا [خدا] مى‏فرماید :(یا برایشان یادکردى پدید آورد) و فرموده است : (هیچ یادکرد تازه‏اى از جانب پروردگارشان برایشان نیامد ، مگر آن که بازیکنان ، آن را شنیدند) . خدا ، همه کتاب‏هایى را که فرو فرستاده ، پدید آورده است» .ابو قرّه گفت : پس آیا نابود میشوند ؟ امام رضا علیه السلام فرمود : «به اجماع مسلمانان ، هر چیزى جز خدا ، نابود شدنى است و ماسواى خودِ خدا ، فعلِ خداست . تورات و انجیل و زبور و فرقان هم فعل خدایند . آیا نشنیده‏ اى که مردم میگویند : "پروردگارِ قرآن" ، و خودِ قرآن هم در روز قیامت میگوید : "اى پروردگار من ! این فلانى - که البتّه خداوند، خود ، بهتر از آن، او را میشناسد - ، روزهایش را به تشنگى [ و روزه‏ دارى‏] گذرانیده است و شب‏هایش را به بیدارى پس مرا شفیع او قرار ده" . همچنین اند تورات و انجیل و زبور . اینها همه پدیدارند و پروردگارى دارند و آن که چیزى همانندش نیست ، آنها را براى راه‏نمایى مردمان خِردورز ، پدید آورده است . پس هر که بگوید: "اینها از اَزَل با او (خدا) بوده ‏اند" ، در حقیقت ، اظهار داشته که خدا ، نه نخستین موجودِ قدیم است و نه یگانه ، و کلام ، پیوسته با او بوده است و آن [ کلام‏] را آغازى [و علّتى ]نیست ، در حالى که [کلام، ]خدا نیست [که اَزَلى و بی نیاز از علّت باشد]» . ابو قُرّه گفت : ما روایت داریم که در روز قیامت ، همه کتاب‏ها[ی آسمانى ] می‏آیند ، در حالى که مردمان در بیابانى یک‏دست، براى پروردگار جهانیان، به صف ایستاده‏ اند و منتظرند تا آن کتاب‏ها به سوى او باز گردند ؛ زیرا آنها از اویند و جزئى از او هستند . از این رو ، به سوى او باز میگردند .امام رضا علیه السلام فرمود : «نصارا نیز در باره مسیح ، چنین میگویند که او ، روح خدا و جزئى از اوست و به سوى او باز میگردد . مجوسیان هم در باره آتش و خورشید ،چنین میگویند که این دو ، جزئى از خدایند و به سوى او باز میگردند . پروردگار ما از این که تجزیه‏ پذیر یا ناهمگون باشد ، برتر است.

التوحید عن الریّان بن الصلت :قُلتُ لِلرِّضا علیه السلام: ما تَقولُ فِی القُرآنِ؟ فَقالَ: کَلامُ اللَّهِ لا تَتجاوَزوهُ ، ولا تَطلُبُوا الهُدى‏ فی غَیرِهِ فَتَضِلّوا

التوحید (  -  به نقل از ریّان بن صلت - ) :به امام رضا علیه السلام گفتم : در باره قرآن ، چه میگویى ؟  فرمود : «کلام خداست . از آن ، فراتر نروید و هدایت را جز در آن نجویید که گمراه می‏شوید.

این متن از مجموعه کتاب های شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث نوشته آیت الله محمدی ری شهری برداشت شده است.