پیدایش گیتى
قرآن
ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِوَ هِىَ دُخَانٌ
سپس به آسمان پرداخت و آن ، دودى بود .
فَقَالَ لَهَا وَ لِلْأَرْضِ ائْتِیَا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا
پس به آن و به زمین فرمود: «به میل یا با بىمیلى بیایید» .
قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ (فصّلت : ۱۱)
آن دو گفتند: با فرمانپذیرى و میل آمدیم
قُلْ أَئِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ بِالَّذِى خَلَقَ الْأَرْضَ فِى یَوْمَیْنِ
بگو: آیا این شمایید که واقعاً به آن کسى که زمین را در دو هنگام آفرید، کفر مى ورزید
وَ تَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِکَ رَبُّ الْعَلَمِینَ (فصّلت : 9 )
و براى او همتایانى قرار مى دهید؟ این است پروردگار جهانیان
ءَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا
آیا آفرینش شما دشوارتر است،
أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا *
یا آسمانى که [ او ] آن را بر پا کرده است؟
رَفَعَ سَمْکَهَا فَسَوَّاهَا
سقفش را بر افراشت و آن را [ به اندازه معیّن ]درست کرد،
* وَ أَغْطَشَ لَیْلَهَا وَ أَخْرَجَ ضُحَاهَا *
و شَبَش را تیره و روزش را آشکار گردانید .
وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذَ لِکَ دَحَاهَا *
پس از آن، زمین را با غلتانیدن گسترد،
أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَ مَرْعَاهَا *
آبش و چراگاهش را از آن ، بیرون آورد
وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا (النازعات : ۲۷ - ۳۲ )
و کوهها را لنگر آن گردانید
حدیث
الإمام علیّ علیه السلام ( مِن خُطبَةٍ لَهُ یَصِفُ فیها خَلقَ العالَمِ - ) :
امام على علیه السلام ( - از سخنان ایشان در وصف آفرینش جهان - ) :
ثُمَّ أنشَأَ - سُبحانَهُ - فَتقَ الأَجواءِ وشَقَّ الأَرجاءِ وسَکائِکَ الهَواءِ ،
سپس خداوند سبحان ، فضاهاى شکافته و کرانه هاى گشوده و فضاهاى خالى میان آسمان و زمین را ایجاد کرد
فَأَجرى فیها ماءً مُتَلاطِماً تَیّارُهُ ، مُتَراکِماً زخّارُهُ
و در آنها ، آبى با امواجى متلاطم و انبوه و متراکم ، روان ساخت
حَمَلَهُ عَلى مَتنِ الرّیحِ العاصِفَةِ ، وَالزَّعزَعِ القاصِفَةِ ،
و آن آب را بر پشت بادِ توفنده و سختْ کوبنده ، بر نشانْد،
فَأَمَرَها بِرَدِّهِ ، وسَلَّطَها عَلى شَدِّهِ ،
و به باد ، فرمان داد تا آب را [از هر سو ]باز گردانَد، و آن را بر سرکشىِ آب ، مسلّط ساخت
وقَرَنَها إلى حَدِّهِ . الهَواءُ مِن تَحتِها فَتیقٌ ، وَالماءُ مِن فَوقِها دَفیقٌ
و آن باد را با آب ، هم مرز قرار داد. هوا (فضا) از زیر آنها شکافته شد و آب ، از بالایش موج مى زد .
ثُمَّ أنشَأَ سُبحانَهُ ریحاً اعتَقَمَ مَهَبَّها و أدامَ مُرَبَّها ،
سپس خداوند پاک ، بادى [دیگر] آفرید و وزیدن آن را سِتَروَن قرار داد و آن باد را روزگارانى دراز ، در جایش ، در وزیدن نگه داشت
و أعصَفَ مَجراها وأبعَدَ مَنشاها ،
و جریان آن را تند و توفنده ساخت و خاستگاهش را دشتها قرار داد.
فَأَمَرَها بِتَصفیقِ الماءِ الزَّخّارِ ، وإثارَةِ مَوجِ البِحارِ ،
سپس به آن باد ، فرمان داد تا آب انبوه و انباشته را بر هم زند و موج دریاها را بر انگیزانَد .
فَمَخَضَتهُ مَخضَ السِّقاءِ ، وعَصَفَت بِهِ عَصفَها بِالفَضاءِ ،
پس، آن باد، آب را چونان جنبانیدن مَشک، به تکان در آورد، و با همان شدّت که در فضا مى وزید، آب را به حرکت در آورد .
تَرُدُّ أوَّلَهُ إلى آخِرِهِ ، وساجِیَهُ إلى مائِرِهِ ،
ابتداى آن را به انتهایش ، و ساکن آن را به سوى آبهاى خروشان پیوست،
حَتّى عَبَّ عُبابُهُ ، ورَمى بِالزَّبَدِ رُکامُهُ ،
تا آن که آب ، ارتفاع گرفت و امواج بلند آب ، کف بر آورد
فَرَفَعَهُ فی هَواءٍ مُنفَتِقٍ ، وجَوٍّ مُنفَهِقٍ ،
و آن کف را در فضایى شکافته، و جوّى باز و گشاده ، بالا برد
فَسَوّى مِنهُ سَبعَ سَماواتٍ ، جَعَلَ سُفلاهُنَّ مَوجاً مَکفوفاً ،
و از آن کف ، هفت آسمان را آفرید و پایین آنها را موجى مهار شده
وعُلیاهُنَّ سَقفاً مَحفوظاً ، وسَمْکاً مَرفوعاً ،
و بالایشان را سقفى نگه داشته [از سقوط] و بامى افراشته ، قرار داد،
بِغَیرِ عَمَدٍ یَدعَمُها ، ولا دِسارٍ یَنظِمُها .
بى آن که ستونى ، آن آسمان را نگه داشته یا میخى ، منظّم و استوارشان داشته
باشد.
ثُمَّ زَیَّنَها بِزینَةِ الکَواکِبِ ، وضِیاءِ الثَّواقِبِ ،
سپس آن آسمانها را به زیور اختران و نور اخگران فروزان آراست،
وأجرى فیها سِراجاً مُستَطیراً ، وقَمَراً مُنیراً ،
و در آن ، چراغى پرتوافشان و حیرتانگیز (خورشید) و ماهى تابنده را
فی فَلَکٍ دائِرٍ ، وسَقفٍ سائِرٍ ، ورَقیمٍ مائِرٍ
در مدارى گردان و سقفى روان و صفحهاى گردان ، به حرکت در آورد .
این متن از مجموعه کتاب های شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث نوشته آیت الله محمدی ری شهری برداشت شده است.
