عنه علیه السلام : امام على علیه السلام:
فسح بَیَنَ الجَوِّ وبَینَها ، میان فضا و زمین را گشاده ساخت
و أعَدَّ الهَواءَ مُتَنَسَّماً لِساکِنِها ، و هوا را براى نفس کشیدن ساکنان آن ، آماده ساخت
و أخرَجَ إلَیها أهلَها عَلى تَمامِ مَرافِقِها ، و زمینیان را با تمام وسایل معاششان آفرید .
ثُمَّ لَم یَدَع جُرُز الأَرضِ الَّتی تَقصُرُ مِیاهُ العُیونِ عَن رَوابیها ،
آن گاه ، بَرَهوت زمین را - که آب چشمه ها از جارى شدن بر بلندى هاى آن ناتوان است
و لا تَجِدُ جَداوِلُ الأَنهارِ ذَریعَةً إلى بُلوغِها ،
و جویبارها را راهى براى رسیدن به آنها نیست - ، وا نگذاشت
حَتّى أنشَأَ لَها ناشِئَةَ سَحابٍ تُحیی مَواتَها وتَستَخرِجُ نَباتَها .
؛ بلکه ابرهاى بارور را برایش پدید آورد تا زمینهاى مُردهاش را زنده گردانَد و رُستنىهایش را برویانَد .
ألَّفَ غَمامَها بَعدَ افتِراقِ لُمَعِهِ وتَبایُنِ قَزَعِهِ،
ابرهاى آنها را - که چونان گیاهان نیمه خشکیده، پراکنده و پاره هاى آنها از هم جدا بودند - ، به هم بر آورد
حَتّى إذا تَمَخَّضَت لُجَّةُ المُزنِ فیهِ ، تا آن که امواج ابرهاى بارانزا به تلاطم در آمدند
وَ التَمَعَ بَرقُهُ فی کُفَفِهِ ، و آذرخشِ آنها در کرانه هایشان بر جَهید
و لَم یَنَم وَمیضُهُ فی کَنَهوَرِ رَبابِهِ ومُتَراکِمِ سَحابِهِ ،
و درخشش آن در دل ابرهاى سپید کوهپیکر و در هم انباشته، دَمى آرام نگرفت.
أرسَلَهُ سَحّاً مُتَدارِکاً ، آن ابرها را پیاپى و پیوسته فرستاد
قَد أسَفَّ هَیدَبُهُ ، و سیلاب گونه باریدند،
تَمریهِ الجَنوبُ دِرَرَ أهاضیبِهِ ودُفَعَ شَآبیبِهِ ،
و [باد ]جنوب، سینه آنها را پیاپى مىدوشید و قطرات باران ، به شدّت ، فرو مى بارید.
فَلَمّا ألقَتِ السَّحابُ بَرکَ بِوانَیها ،
در حالى که دامان ابرها ، پایین آمده و به زمین ، نزدیک گشته بودند
وبَعاعَ مَا استَقَلَّت بِهِ مِنَ العِبءِ المَحمولِ عَلَیها
پس چون ابرها ، باران خود را فرو ریختند و بار گرانى را که بر خود داشتند ، به زمین نهادند،
أخرَجَ بِهِ مِن هَوامِدِ الأَرضِ النَّباتَ ،ومِن زُعرِ الجِبالِ الأَعشابَ ،
بر اثر آن، از زمین خشک ، گیاه بیرون آورد و در مناطق کمگیاه کوهها ، رُستنىها را رویانید
فَهِیَ تَبهَجُ بِزینَةِ رِیاضِها ، و زمین ، به زیور مرغزارهایش ، خرّم گشت
و تَزدَهی بِما اُلبِسَتهُ مِن رَیطِ أزاهیرِها ،
و به جامه هاى نازک و لطیف گُلهایش که بر تن پوشیده بود
و حِلیَةِ ما سُمِّطَت بِهِ مِن ناضِرِ أنوارِها ،
و [به ]زیور شکوفههاى خرّمى که بِدان آراسته شده بود، نازید،
و جَعَلَ ذلِکَ بَلاغاً لِلأَنامِ ورِزقاً لِلأَنعامِ ،
و این همه را [خداوند ،] خوراک مردمان و روزىِ جانداران نمود
و خَرَقَ الفِجاجَ فی آفاقِها و در گوشه و کنار زمین ، درّهها را شکافت
و أقامَ المَنارَ لِلسّالِکینَ عَلى جَوادِّ طُرُقِها .
و براى پیمایندگان راهها و جادّههاى آن، نشانه هایى بر پا داشت.
عنه علیه السلام : امام على علیه السلام:
فَلَمّا سَکَنَ هَیجُ الماءِ مِن تَحتِ أکنافِها ،
پس چون شویش آب در کرانه هاى زمین ، فرو نشست
وحَملِ شَواهِقِ الجِبالِ الشُّمَّخِ البُذَّخِ عَلى أکتافِها ،
و کوههاى بلند برافراشته سر به فلک کشیده بر دوشهاى آن سوار شدند ،
فَجَّرَ یَنابیعَ العُیونِ مِن عَرانینِ اُنوفِها ،
[خداوند ، ]چشمههاى آب را از بینىهاى زمین بجوشانْد
وفَرَّقَها فی سُهوبِ بِیدِها وأخادیدِها . و آنها را در دشتها و شکافهاى بیابانها روان ساخت
عنه علیه السلام : امام على علیه السلام:
أرسى أوتادَها ، میخهاى (کوههاى) خود را محکم
وضَرَبَ أسدادَها ، و ارتفاعاتش را استوار ساخت
وَاستَفاضَ عُیونَها ، و چشمه هایش را روان گردانید
وخَدَّ أودِیَتَها ، و درّههایش را شکافت
فَلَم یَهِن ما بَناهُ ، . پس آنچه او بنا کرده ، سست نیست
ولا ضَعُفَ ما قَوّاهُ . و آنچه او نیرو بخشیده ، ناتوان نیست .
این متن از مجموعه کتاب های شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث نوشته آیت الله محمدی ری شهری برداشت شده است.
