فَاصـفَـحِ الصَّفـحَ الـجَـمیـلَ
(سوره مبارکه حجر آیه 85)
از جهل دیگران با بزرگواری و به زیبایی چشم‌پوشی کن.
آموزش جامع قرآن کریم
مؤسسه فرهنگی قرآنی مشتاق
طبقه بندی موضوعی
-
قرآن کریم
(۲۷۴)-
گزیده قرآن کریم
(۲۷۴)-
پیام قرآنی
(۲۳۶) -
سوره های منتخب
(۱) -
جزء 30
(۳۷)
-
-
-
نهج البلاغه
(۲) -
صحیفه سجادیه
(۶) -
منتخب ادعیه و زیارات
(۲) -
کلام معصومین
(۲)-
نهج الفصاحه
(۲)
-
-
موضوعات دیگر
(۵۸)-
قرآن شناسی
(۴۱) -
مفاهیم قرآن کریم
(۱۵) -
مطالب علمی
(۲)
-
وَ مَن یَقـنَـطُ مِن رَحـمَـةِ رَبِّـه‌ی اِلَّا الضّالّونَ
(سوره مبارکه حجر آیه 56)
جز گمراهان چه کسی از رحمت و مهربانی خدایش ناامید می شود؟
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحیمِ
به‌نام خداوند بخشنده‌ی مهربان
عَبَسَ وَ تَوَلّىٰ
چهره درهم کشید و روی گردانید.*
اَن جاءَهُ الاَعمىٰ
از این که نابینایی به سراغ او آمده بود.
وَ ما یُدریکَ لَعَلَّه و یَزَّکّىٰ
و تو چه می‌دانی شاید او (به خاطر آنچه می‌شنود) راه پاکی و تقوا در پیش بگیرد.
اَو یَذَّکَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّکرىٰ
یا پند بگیرد و این تذکر به حالش مفید باشد.
اَمّا مَنِ استَغنىٰ
اما آن کس که خود را بی‌نیاز می‌پندارد.
فَاَنتَ لَه و تَصَدّىٰ
تو به او توجه می‌کنی.
وَ ما عَلَیکَ اَلّا یَزَّکّىٰ
با این که اگر پاک نگردد، تو مسئولیتی نداری.
وَ اَمّا مَن جاءَکَ یَسعىٰ
امّا آن کسی که شتابان به سوی تو آمد.
وَ هُوَ یَخشىٰ
در حالی که (از خدا) می‌ترسید.
فَاَنتَ عَنهُ تَلَهّىٰ
پس تو از او غافل می‌شوی.
کَلّا
هرگز چنین نیست که آنها می‌پندارند. ،
اِنَّها تَذکِرَةٌ
این قرآن تذکر و یادآوری است
فَمَن شاءَ ذَکَرَه و
هر کس بخواهد از آن پند می‌گیرد.
فى صُحُفٍ مُکَرَّمَةٍ
(آیات قرآن) در دفترهایی بسیار ارزشمند جای دارد.
مَرفوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ
(دفترهایی) بلند مرتبه و پاکیزه (به دور از عیب و دروغ).
بِاَیدى سَفَرَةٍ
با دست فرستادگان و فرشتگانی به سوی پیامبر فرستاده شده -
کِرامٍ بَرَرَةٍ
که بزرگوار و نیکوکار هستند.
قُتِلَ الاِنسانُ ما اَکفَرَه و
مرگ بر انسان (کافر) که چه ناسپاس است.
مِن اَىِّ شَىءٍ خَلَقَه و
(خداوند) او را از چه چیزی آفریده است؟
مِن نُطفَةٍ خَلَقَه و فَقَدَّرَه و
او را از نطفه‌ای خلق کرد و سپس به اندازه‌ی مناسب او را آفرید.
ثُمَّ السَّبیلَ یَسَّرَه و
سپس راه ایمان و اطاعت از خدا را برایش آسان ساخت.
ثُمَّ اَماتَه و فَاَقبَرَه و
سپس جان او را گرفت و در قبر واردش نمود.
ثُمَّ اِذا شاءَ اَنشَرَه و
سپس هرگاه بخواهد او را زنده می‌کند.
کَلّا
چنین نیست که انسان می‌پندارد.
لَمّا یَقضِ ما اَمَرَه و
او هنوز آنچه را خدا فرمان داده اطاعت نکرده است.
فَلیَنظُرِ الاِنسانُ اِلىٰ طَعامِه‌ى
انسان باید در غذایش دقت کند (و به مراحل تهیه‌ی غذا توجه نماید)،
اَنّا صَبَبنَا الماءَ صَبًّا
که ما از آسمان، آب (باران) فراوان فرستادیم،
ثُمَّ شَقَقنَا الاَرضَ شَقًّا
و زمین را به خوبی شکافتیم (و برای کشاورزی آماده کردیم)،
فَاَنبَتنا فیها حَبًّا
و دانه‌های گیاهان را در آن رویاندیم،
وَ عِنَبًا وَ قَضبًا
و انگور و سبزی.
وَ زَیتونًا وَ نَخلًا
و زیتون و درخت خرما.
وَ حَدائِقَ غُلبًا
و باغ‌های پردرخت.
وَ فاکِهَةً وَ اَبًّا
و انواع میوه و همچنین علف را رویاندیم؛
مَتاعًا لَکُم وَ لِاَنعامِکُم
تا شما و چهارپایانتان از این نعمت‌ها استفاده کنید.
فَاِذا جاءَتِ الصّاخَّةُ
هنگامی که آن صدای ترسناک (قیامت) بیاید.
یَومَ یَفِرُّ المَرءُ مِن اَخیهِ
روزی که انسان از برادرش فرار می‌کند.
وَ اُمِّه‌ى وَ اَبیهِ
و از مادر و پدرش.
وَ صاحِبَتِه‌ى وَ بَنیهِ
و از همسر و فرزندانش.
لِکُلِّ امرِئٍ مِنهُم یَومَئِذٍ شَأنٌ یُغنیهِ
هر کدام از آنها در روز قیامت چنان گرفتار اعمال و کارهای خودش می‌باشد که حتی به فکر اعضای خانواده خود نیست.
وُجوهٌ یَومَئِذٍ مُسفِرَةٌ
در روز قیامت چهره‌ی بعضی از مردم نورانی است.
ضاحِکَةٌ مُستَبشِرَةٌ
خوشحال و خندان هستند (زیرا در دنیا مؤمن بوده‌اند و در نتیجه به بهشت می‌روند).
وَ وُجوهٌ یَومَئِذٍ عَلَیها غَبَرَةٌ
ولی چهره‌ی گروهی دیگر غمگین و افسرده است،
تَرهَقُها قَتَرَةٌ
و سیاهی و تیرگی آنها را فرامی‌گیرد.
اُولٰئِکَ هُمُ الکَفَرَةُ الفَجَرَةُ
آنها همان کافران و گناه‌کاران هستند (که شکر نعمت‌های خدا را به جا نمی‌آوردند و در نتیجه به جهنم می‌روند).
فَـلا تَـکُن مِـنَ الـقانِـطیـنَ
(سوره مبارکه حجر آیه 55)
از ناامیدان نباش.
نَـبِّئ عِـبادى
اَنّى اَنَا الـغَـفورُ الرَّحیـمُ
وَ اَنَّ عَـذابى هُـوَ الـعَـذابُ الاَلیـمُ
(سوره مبارکه حجر آیه 50-49)
ای پیامبر به بندگانم خبر بده :
که من آن خطابخش مهربان هستم
و همچنین این که عذاب من عذابی دردناک است.
اِنّا نَحـنُ نَـزَّلـنَا الذِّکـرَ وَ اِنّا لَـه و لَـحافِـظونَ
(سوره مبارکه حجر آیه 9)
قطعاً ما خودمان قرآن را نازل کردیم
و ما خودمان محافظ آن هستیم.
وَ اِن تَـعُـدّوا نِعـمَـةَ اللهِ لا تُحـصوها
(سوره مبارکه ابراهیم آیه 34)
اگر بخواهید نعمت‌های الهی را بشمارید هرگز نمی‌توانید.
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحیمِ
به‌نام خداوند بخشنده‌ی مهربان
اِذَا الشَّمسُ کُوِّرَت
هنگامی که خورشید درهم بپیچد و بی‌نور شود.
وَ اِذَا النُّجومُ انکَدَرَت
و هنگامی که ستارگان تیره شوند.
وَ اِذَا الجِبالُ سُیِّرَت
و هنگامی که کوه‌ها از جای خود حرکت کنند.
وَ اِذَا العِشارُ عُطِّلَت
و هنگامی که (مردم از شدت وحشت و نگرانی، باارزش‌ترین اموال خود مانند) شتران باردار را به حال خود رها کنند.
وَ اِذَا الوُحوشُ حُشِرَت
و هنگامی که جانوران وحشی یک‌جا جمع شوند.
وَ اِذَا البِحارُ سُجِّرَت
و هنگامی که دریاها به جوش آیند.
وَ اِذَا النُّفوسُ زُوِّجَت
و هنگامی که هر کس در کنار افراد همانند خود قرار گیرد (و مردم همگی دسته‌بندی شوند).
وَ اِذَا المَوئودَةُ سُئِلَت
و هنگامی که درباره‌ی دختری که زنده به‌گور شده، پرسیده شود.[1]
بِاَىِّ ذَنبٍ قُتِلَت
که برای چه گناهی کشته شده است؟
وَ اِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت
و هنگامی که کارنامه‌های اعمال مردم باز شود.
وَ اِذَا السَّماءُ کُشِطَت
و هنگامی که پرده از روی (اسرار) آسمان برداشته شود. (؟)
وَ اِذَا الجَحیمُ سُعِّرَت
و هنگامی که جهنم شعله‌ور گردد.
وَ اِذَا الجَنَّةُ اُزلِفَت
و هنگامی که بهشت (به بهشتیان) نزدیک شود.
عَلِمَت نَفسٌ ما اَحضَرَت
در آن روز (روز قیامت) هر کسی آگاه می‌شود که در دنیا چه کارهایی انجام داده است.
فَلا اُقسِمُ بِالخُنَّسِ
سوگند به سیّاره‌هایی که بازمی‌گردند ( شب آشکار می‌شوند و صبح پنهان می‌گردند)
اَلجَوارِ الکُنَّسِ
همان سیاره‌های پنهان شونده*
وَ اللَیلِ اِذا عَسعَسَ
و سوگند به شب در آن زمان که برود (و تاریکی آن پایان یابد)
وَ الصُّبحِ اِذا تَنَفَّسَ
و سوگند به صبح، زمانی که شروع می‌شود (و نفسی تازه می‌کشد)
اِنَّه و لَقَولُ رَسولٍ کَریمٍ
(سوگند به همه‌ی اینها که) قطعاً این قرآن، سخن فرستاده‌ای بزرگوار (یعنی جبرئیل) است.
ذى قُوَّةٍ عِندَ ذِى العَرشِ مَکینٍ
فرشته‌ی نیرومندی که نزد خداوند صاحب عرش** مقام بالایی دارد.
مُطاعٍ ثَمَّ اَمینٍ
در آن‌جا او فرمانروا (فرمانده‌ی فرشتگان است و همه‌ی آنها از او اطاعت می‌کنند) و مورد اعتماد خداست.
وَ ما صاحِبُکُم بِمَجنونٍ
و دوست شما (یعنی پیامبر اسلام) هرگز دیوانه نیست.***
وَ لَقَد رَآهُ بِالاُفُقِ المُبینِ
پیامبر قطعاً جبرئیلی را در افق روشن (جایی کاملاً آشکار) دیده است.
وَ ما هُوَ عَلَى الغَیبِ بِضَنینٍ
و پیامبر نسبت به رساندن پیام الهی (برای شما) بخیل نیست (یعنی آنچه را به او وحی شده به‌راحتی برای مردم می‌گوید)
وَ ما هُوَ بِقَولِ شَیطانٍ رَجیمٍ
و این قرآن گفته‌ی شیطان ملعون و رانده شده نیست.
فَاَینَ تَذهَبونَ
پس به کجا می‌روید؟ (چرا به‌قرآن اهمیت نمی‌دهید؟)
اِن هُوَ اِلّا ذِکرٌ لِلعالَمینَ
این قرآن برای همه‌ی مردم پند و تذکر است.
لِمَن شاءَ مِنکُم اَن یَستَقیمَ
تا هر کس از شما که بخواهد، پند بگیرد و درست کار شود.
وَ ما تَشائونَ اِلّا اَن یَشاءَ اللهُ رَبُّ العالَمینَ
و شما چیزی نمی‌خواهید مگر آن‌که خدا، پروردگار جهانیان، آن را بخواهد.
[1] اعرابِ نادانِ پیش از اسلام، از اینکه فرزندشان دختر باشد ناراحت می‌شدند و خجالت می‌کشیدند. بعضی‌ها نیز که احمق‌تر و سنگدل‌تر بودند نوزاد دختر را زنده زنده زیر خاک دفن می‌کردند (طبق آیات 58 و 59 سوره‌ی نحل). دین زیبای اسلام که آمد، به مردم یاد داد که دختر هم مانند پسر عزیز است و باید به او افتخار کرد و اصولاً زن یا مرد بودن مهم نیست بلکه اطاعت از خدا و تقواست که اهمیت دارد (با توجه به آیه‌ی 13 سوره‌ی حُجُرات)
* در این‌جا خدا ما را دعوت کرده است که در عظمت و بزرگی کهکشان‌ها و ستاره‌ها دقت کنیم تا در نتیجه به بزرگی او که سازنده‌ی این جهان است، پی ببریم.
** خداوند صاحب عرش یعنی خداوندی که بر همه‌ی جهان تسلط دارد.
*** مشرکان درباره‌ی حضرت محمد (ص) می‌گفتند که او دیوانه است.
وَ ما لَـنا اَلّا نَـتَـوَکَّـلَ عَـلَى اللهِ وَ قَد هَـدانا سُـبُـلَـنا
(سوره مبارکه ابراهیم آیه 12)
چرا بر خدا توکل نکنیم در حالی که او
راه‌های موفقیت را به ما نشان داده است.
لَـئِن شَـکَرتُم لَاَزیـدَنَّـکُم
(سوره مبارکه ابراهیم آیه 7)
شکر نعمت، نعمتت افزون کند.
(کفر نعمت از کفت بیرون کند)