نام های قرآن بخش چهارم

کِتابُ اللَّهِ ، کِتابٌ مُبینٌ   کتاب خدا ، کتابى مُبین (روشنگر)

ذَ لِکَ الْکِتَبُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِینَ    (البقرة: ۲) 

این است کتابى که در [حقّانیت‏] آن ، هیچ تردیدى نیست [و ]راه‏نماى پرهیزگاران است.

قَدْ جَاءَکُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَ کِتَبٌ مُّبِینٌ   (المائدة: ۱۵) 

قطعاً براى شما از جانب خدا ، روشنایى و کتابى روشنگر آمده است.

إِنَّآ أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَبَ بِالْحَقِ‏ّ لِتَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ (النساء: ۱۰۵ و البقرة: ۴۴)

ما این کتاب را به حق ، به سوى تو فرو فرستادیم تا میان مردم ، داورى کنى.

نام های قرآن بخش سوم

ذِکر (یاد)، ذو الذکر (یادآور) ، ذکرى‏ (یادآورى) ، تذکره (یاد کردن)

قرآن

ذَ لِکَ نَتْلُوهُ عَلَیْکَ مِنَ الْآیَتِ وَالذِّکْرِ الْحَکِیمِ   (آل عمران: ۵۸)

اینها، آیات و ذکر استوارى است که بر تو میخوانیم.

وَ هَذَا ذِکْرٌ مُّبَارَکٌ أَنزَلْنَهُ أَفَأَنتُمْ لَهُ مُنکِرُونَ   (الأنبیاء: ۵۰)

 

و این ، ذکرى است خجسته که آن را فرو فرستادیم . آیا باز هم آن را انکار میکنید؟!

نام های قرآن بخش دوم

الفُرقانُ‏ (جدا کننده)

وَأَنزَلَ الْفُرْقَانَ    ( آل عمران: ۴ )            

فرقان را فرو فرستاد.

تَبَارَکَ الَّذِى نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى‏ عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعَلَمِینَ نَذِیرًا     ( الفرقان: ۱)         

بزرگ [و خجسته‏] است آن که بر بنده خود ،فرقان را فرو فرستاد تا براى جهانیان ، هشدار دهنده‏ اى باشد.

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَیِّنَتٍ مِّنَ الْهُدَى‏ وَالْفُرْقَانِ (البقرة: ۱۸۵)

ماه رمضان ، ماهى است که در آن ، قرآنْ فرو فرستاده شد که براى مردم ،راه‏نماست و روشنگرِ راه راست و فرقان است.

نام های قرآن بخش نخست

القُرآنُ‏    قرآن‏  -  الکتاب‏   قرآن‏

عَلَّمَ الْقُرْءَانَ             ( الرحمن: ۲ )              

قرآن را یاد داد.

وَ الْقُرْءَانِ الْحَکِیمِ           ( یس: ۲)     

سوگند به قرآن حکیم.

إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ کَرِیمٌ                ( الواقعة: ۷۷)  

که این [پیام‏] ، قطعاً قرآنى است گرامى.

درآمدی بر شناخت قرآن قسمت پنجم

مهجوریّت قرآن‏

اما این درد را به کجا باید برد که کتابى با این ویژگیهاى بى نظیر، نه در گستره جوامع اسلامى و نه حتّى در میان ما و در حوزه‏ هاى علمیه ، آن گونه که شاید و باید، مورد توجه و بهره بردارى نیست .

آیة اللَّه بهجت رحمه اللَّه علیه از امام خمینى قدس سرّه نقل کرده‏اند که مرحوم آیة اللَّه حاج شیخ عبدالکریم حائرى فرموده است :

عامّه ، عترت را کنار گذاشتند و خاصّه، قرآن را!

درآمدی بر شناخت قرآن بخش چهارم

۶. داشتن بُطون و لایه‏ هاى معنایى‏

قرآن، به سان متنِ دست‏نوشته آدمى نیست که هر چه قدر عمیق باشد، باز هم بتوان به عمق و کُنه آن رسید. قرآن، سخن خداوند حکیمِ دانا و بى‏نهایت است که عالَم و آدم را آفرید و از اعماق وجود هستى، آگاه است. حقیقت و اعتبار، دست اوست . ذهن و عین، در اختیار اوست. مکتوب و مخلوق، ازآن اوست. خداوند، بر پایه این حکمت و دانایى، کتابش را چنان منظّم ساخته که جز او و آن که او بخواهد، کسى نمیتواند به کنه آن برسد. این، همان چیزى است که از آن به «بطون قرآن» یا «لایه‏ هاى معنایى قرآن» و نیز «حقایق قرآنى» یاد میشود .

در حدیثى از امام باقر علیه السلام آمده است :

إنَّ لِلقُرآنِ بَطناً ، وَ لِلبَطنِ بطناً . 

قرآن ، باطنى دارد و باطن آن هم باطنى دارد .

درآمدی بر شناخت قرآن بخش سوم

۴ . جاودانگى‏

یکى از برجسته ‏ترین نکاتى که در احادیث پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام در تبیین جایگاه قرآن در اسلام مورد تأکید قرار گرفته ، تداوم حیات و جاودانگى این کتاب آسمانى است .

در حدیثى از امام باقر علیه السلام آمده است :

إنَّ القُرآنَ حَىٌّ لا یَموتُ ، وَ الآیَةَ حَیَّةٌ لا تَموتُ ، فَلَو کانَتِ الآیَةُ إذا نَزَلَت فِى الأَقوامِ ماتوا ماتَتِ الآیَةُ ، لَماتَ القُرآنُ ، و لکِن هِىَ جارِیَةٌ فِى الباقینَ کَما جَرَت فِى الماضینَ .

قرآن، زنده است و نمی میرد، و آیه‏[هاى آن‏] نیز زنده اند و نمی میرند ؛ زیرا اگر آیه‏ اى که در باره اقوامى نازل شده است ، با مُردن آنها میمُرد، قرآن نیز مُرده بود ؛ لکن قرآن ، در میان آیندگان ، جارى است ، همچنان که در میان گذشتگان ، جارى بود .

درآمدی بر شناخت قرآن بخش دوم

۲- تحریف‏ ناپذیرى‏

دومین ویژگى قرآن، آن است که در طول زمان، دستْ‏خوشِ دگرگونى و تغییر (از قبیل افزودنى یا کاستنى) نشده است. نازل کننده این کتاب، خود، بدین موضوع، گواهى داده است:

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحَفِظُونَ .

ماییم که ذکر (قرآن) را نازل کردیم و ما نیز نگهبان آن خواهیم بود.

درآمدی بر شناخت قرآن بخش اول

قرآن کریم ، کامل‏ترین کتاب آسمانى است که بر قلب مبارک پیامبر خاتم صلى اللَّه علیه و آله فرود آمد ، و او ، آن را به عنوان سنگین‏ترین امانت، در کنار اهل بیت علیهم السلام، به امّت سپرد تا بدین وسیله ، جهانیان، تا دامنه قیامت، به راه درست زندگى هدایت شوند و دردهاى بى درمان خود را درمان کنند و به قلّه کمالات مادّى و معنوى ، و دنیوى و اخروى ، دست یابند .

    

برجسته‏ ترین ویژگیهاى قرآن‏

  

قرآن، ویژگیهاى فراوانى دارد که هر یک به طور مستقل، حاکى از جایگاه رفیع این کتاب در میان کتب آسمانى و نیز نقش بى بدیل آن در سازندگى جامعه مطلوب انسانى است؛ ولى برجسته ‏ترین ویژگیهاى قرآن را میتوان در شش عنوان خلاصه کرد :

   

عید سعید فطر مبارک