آموزش جامع قرآن کریم

مؤسسه فرهنگی قرآنی مشتاق

۴۱ مطلب با موضوع «موضوعات دیگر :: قرآن شناسی» ثبت شده است

تحدّى قرآن

قرآن‏

أَمْ یَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لَّا یُؤْمِنُونَ * فَلْیَأْتُواْ بِحَدِیثٍ مِّثْلِهِ إِن کَانُواْ صَدِقِینَ (الطور : ۳۳ و ۳۴)

یا مى‏گویند : «آن را بر بافته است» ؛ نه ، بلکه باور ندارند . پس اگر راست مى‏گویند ، سخنى مانند آن بیاورند

قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَ الْجِنُّ عَلَى‏ أَن یَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْءَانِ لَا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا  (الإسراء : ۸۸)

بگو : اگر انس و جن گرد آیند تا همانند این قرآن را بیاورند ، نمى‏توانند مانند آن را بیاورند ، هر چند پشتیبان یکدیگر باشند

حکمت نزول تدریجى قرآن‏

قرآن‏

وَ قُرْءَانًا فَرَقْنَهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى‏ مُکْثٍ وَ نَزَّلْنَهُ تَنزِیلاً  (الإسراء : ۱۰۶)

و قرآنى بخش بخش ، نازل کردیم تا آن را به درنگ ، بر مردم بخوانى ، و آن را به تدریج ، نازل کردیم

وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْءَانُ جُمْلَةً وَ حِدَةً کَذَ لِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَکَ وَ رَتَّلْنَهُ تَرْتِیلاً  (الفرقان : ۳۲)

و کسانى که کافر شدند ، گفتند : «چرا قرآن ، یک‏جا بر او نازل نشده است ؟». این گونه [آن را به تدریج ، نازل کردیم‏] تا قلبت را به وسیله آن ، استوار گردانیم ، و آن را به آرامى بر تو خواندیم

نزول دفعى و تدریجى قرآن‏

بحار الأنوار عن الإمام الصادق علیه السلام ( للمفضَّل - ) :

یا مُفَضَّلُ! إنَّ القُرآنَ نَزَلَ فی ثَلاثٍ وعِشرینَ سَنَةً ، وَاللَّهُ یَقولُ :(شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ)  ، وقالَ : (إِنَّا أَنزَلْنَهُ فِى لَیْلَةٍ مُّبَرَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنذِرِینَ * فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ * أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِینَ )  ، وقالَ : (لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْءَانُ جُمْلَةً وَ حِدَةً کَذَ لِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَکَ) . قالَ المُفَضَّلُ : یا مَولایَ ! فَهذا تَنزیلُهُ الَّذی ذَکَرَهُ اللَّهُ فی کِتابِهِ ، وکَیفَ ظَهَرَ الوَحیُ فی ثَلاثٍ وعِشرینَ سَنَةً؟
قالَ : نَعَم یا مُفَضَّلُ ! أعطاهُ اللَّهُ القُرآنَ فی شَهرِ رَمَضانَ وکانَ لا یُبَلِّغُهُ إلّا فی وَقتِ استِحقاقِ الخِطابِ ، ولا یُؤَدّیهِ إلّا فی وَقتِ أمرٍ ونَهیٍ ، فَهَبَطَ جَبرَئیلُ علیه السلام بِالوَحیِ فَبَلَّغَ ما یُؤمَرُ بِهِ وقَولُهُ :(لَا تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ ) . فَقالَ المُفَضَّلُ : أشهَدُ أنَّکُم مِن عِلمِ اللَّهِ عُلِّمتُم ، وبِقُدرَتِهِ قَدَرتُم ، وبِحُکمِهِ نَطَقتُم . وبِأَمرِهِ تَعمَلونَ.

فرود آمدن قرآن در شب قدر

قرآن

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَیِّنَتٍ مِّنَ الْهُدَى‏ وَالْفُرْقَانِ  (البقرة : ۱۸۵)

ماه رمضان، [ماهى است که‏] در آن ، قرآن ، فرو فرستاده شده است؛ [کتابى‏] که راهبر مردم و [در بر دارنده‏] دلایل آشکار هدایت و [میزان‏] تشخیص حق از باطل است

إِنَّا أَنزَلْنَهُ فِى لَیْلَةِ الْقَدْر  (القدر : ۱)

ما آن قرآن را در شب قدر ، فرو فرستادیم

إِنَّا أَنزَلْنَهُ فِى لَیْلَةٍ مُّبَرَکَةٍ  (الدخان : ۳)

ما آن قرآن را در شبى خجسته ، فرو فرستادیم

دوا (دارو)

رسول اللَّه صلى اللَّه علیه و آله :القُرآنُ هُوَ الدَّواءُ

پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله :قرآن ، داروست

و این چند وصف‏

الإمام علیّ علیه السلام ( فی نُزولِ القُرآنِ الکَریم - ):

رحمت‏

قرآن‏

هُدًى وَ رَحْمَةً لِّلْمُحْسِنِینَ  (لقمان: ۳  )

[قرآن،] ره‏نمون و رحمت براى نیکوکاران است

وَ إِنَّهُ لَهُدًى وَ رَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ  (النمل: ۷۷  )

و قرآن ، ره‏نمون و رحمت براى مؤمنان است

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدًى وَ رَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ یُوقِنُونَ  (الجاثیة: ۲۰  )

این ، بینایى‏ هایى براى مردم ، و ره‏نمون و رحمت است براى گروهى که یقین دارند

هَذَا بَصَائِرُ مِن رَّبِّکُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ  (الأعراف: ۲۰۳  )

این ، بینایى‏هایى از جانب پروردگارتان ، و ره‏نمون و رحمت است براى گروهى که ایمان مى‏ آورند

وَلَقَدْ جِئْنَهُم بِکِتَبٍ فَصَّلْنَهُ عَلَى‏ عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ  (الأعراف: ۵۲ )

و ما براى ایشان ، کتابى آوردیم که آن را از روى دانش ، روشن [ و شیوا ]ساخته‏ ایم ، و براى گروهى که ایمان مى‏ آورند، ره‏نمون و رحمت است

مصدِّق (تصدیق کننده) ، تصدیق (گواه صدق)

وَ ءَامِنُواْ بِمَا أَنزَلْتُ مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَکُمْ  (البقرة: ۴۱ )

و بدانچه نازل کرده‏ ام - که تصدیق کننده همان چیزى است که با شماست - ، ایمان آورید

نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتَبَ بِالْحَقِ‏ّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ (آل عمران: ۳  )

و کتاب (قرآن) را به حق، بر تو فرو فرستاد که تصدیق کننده کتاب‏هاى پیش از آن است

وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَبَ بِالْحَقِ‏ّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَبِ (المائدة: ۴۸  )

و ما این کتاب را به حق، به سوى تو فرو فرستادیم که تصدیق کننده کتاب‏هاى پیشین است

وَهَذَا کِتَبٌ أَنزَلْنَهُ مُبَارَکٌ مُّصَدِّقُ الَّذِى بَیْنَ یَدَیْهِ  (الأنعام: ۹۲ )

و این ، مبارکْ کتابى است که ما آن را فرو فرستادیم و تصدیق کننده کتاب‏هایى است که پیش از آن آمده اند

وحى (پیغام غیبى)

قرآن‏

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌ یُوحَى‏‏   (النجم: ۴ )

آن نیست ، مگر پیغامى غیبى که فرستاده مى‏ شود

قُلْ إِنَّمَا أُنذِرُکُم بِالْوَحْىِ  (الأنبیاء: ۴۵)

بگو : من در حقیقت ، با پیغام غیبى ، به شما هشدار مى‏ دهم

قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَا یُوحَى‏ إِلَىَّ مِن رَّبِّى  ( الأعراف: ۲۰۳ )

بگو : جز این نیست که من ، از آنچه از جانب پروردگارم براى من پیغام داده مى‏ شود ، پیروى مى‏ کنم

وَ اتَّبِعْ مَا یُوحَى‏ إِلَیْکَ وَ اصْبِرْ حَتَّى‏ یَحْکُمَ اللَّهُ وَ هُوَ خَیْرُ الْحَکِمِینَ  (یونس: ۱۰۹)

و از آنچه به سوى تو پیغام فرستاده مى‏شود ، پیروى کن ، و شکیبا باش تا آن که خدا ، داورى کند ، و او بهترینِ داوران است

عَلى (والا)

وَ إِنَّهُ فِى أُمِ‏ّ الْکِتَبِ لَدَیْنَا لَعَلِىٌّ حَکِیمٌ  (الزخرف: ۴)

و همانا آن ، در کتاب اصلى (لوح محفوظ)، در نزد ما ، سختْ والا و حکمت‏آمیز است

عربى‏

وَ کَذَ لِکَ أَنزَلْنَهُ حُکْمًا عَرَبِیًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِىٍّ وَ لَا وَاقٍ  (الرعد: ۳۷)

و بدین سان ، آن (قرآن) را فرمانى (/ حکمتى) روشن ، فرو فرستادیم ، و اگر پس از دانشى که به تو رسیده است، از خواسته‏هاى آنان پیروى کنى ، در برابر خدا ، هیچ دوست و حمایتگرى نخواهى یافت

حق (حقیقت)

تِلْکَ ءَایَتُ الْکِتَبِ وَ الَّذِى أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ الْحَقُّ ( الرعد : ۱)

این است آیات کتاب، و آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، حق است

بَلْ جَاءَ بِالْحَقِ‏ّ وَ صَدَّقَ الْمُرْسَلِینَ (الصافّات: ۳۷)

بلکه حقیقت را آورده و فرستادگان را تصدیق کرده است

لَقَدْ جَاءَکَ الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ فَلَا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ  (یونس: ۹۴ )

قطعاً ، حقیقت از جانب پروردگارت به سوى تو آمده است . پس زنهار! از تردید کنندگان مباش