آموزش جامع قرآن کریم

مؤسسه فرهنگی قرآنی مشتاق

۵۸ مطلب با موضوع «موضوعات دیگر» ثبت شده است

جهات اعجاز قرآن - فصاحت و بلاغت

  

الکافی عن أبی یعقوب البغدادی :قالَ ابنُ السِّکّیتِ لِأَبِی الحَسَنِ علیه السلام :

 

الکافى ( - به نقل از ابو یعقوب بغدادى - ) :ابن سکّیت به امام هادى علیه السلام گفت :

 

لِماذا بَعَثَ اللَّهُ موسَى بنَ عِمرانَ علیه السلام بِالعَصا ویَدِهِ البَیضاءِ وآلَةِ السِّحرِ؟ وبَعَثَ عیسى‏ بِآلَةِ الطِّبِّ؟

  

چرا خداوند ، موسى بن عمران علیه السلام را با عصا و ید بیضا و ابزار [ابطال‏] جادو فرستاد ؟ و عیسى را با حربه طبابت ؟

 

نگاه داشتن قرآن از تحریف‏

قرآن‏

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحَفِظُونَ  (الحِجر : ۹)

ما خود قرآن را فرو فرستادیم و ما خود ، نگهبان آن هستیم

لَّا یَأْتِیهِ الْبَطِلُ مِن بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِیلٌ مِّنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ    (فصّلت : ۴۲)

از پیش رو و از پشتِ سرش ، باطل به آن وارد نمى‏شود . فرستاده شده از جانب فرزانه‏اى ستودنى است

 

  نقش آب

  1. تأمین غذاى انسان:  

انسان براى ادامه زندگى خود، نیازمند غذایى است که از محصولات کشاورزى چون غلاّت، دانه‌ها، سبزى‌ها، انواع میوه‌هاى درختان و نیز از دام و شیلات تشکیل مى‌شود. همان‌گونه که بشر به دلیل نیازمندى به غذا و آب، همواره در طول تاریخ، نقش و تأثیر آب را در همه شؤون حیات خود به روشنى احساس مى‌کرده و به آب با دیده اهمّیّت مى‌نگریسته، بخش اعظم آیات مربوط به آب نیز نقش اصلى را در تأمین غذاى انسان به آب داده است.

   

تحدّى قرآن

قرآن‏

أَمْ یَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لَّا یُؤْمِنُونَ * فَلْیَأْتُواْ بِحَدِیثٍ مِّثْلِهِ إِن کَانُواْ صَدِقِینَ (الطور : ۳۳ و ۳۴)

یا مى‏گویند : «آن را بر بافته است» ؛ نه ، بلکه باور ندارند . پس اگر راست مى‏گویند ، سخنى مانند آن بیاورند

قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَ الْجِنُّ عَلَى‏ أَن یَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْءَانِ لَا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا  (الإسراء : ۸۸)

بگو : اگر انس و جن گرد آیند تا همانند این قرآن را بیاورند ، نمى‏توانند مانند آن را بیاورند ، هر چند پشتیبان یکدیگر باشند

حکمت نزول تدریجى قرآن‏

قرآن‏

وَ قُرْءَانًا فَرَقْنَهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى‏ مُکْثٍ وَ نَزَّلْنَهُ تَنزِیلاً  (الإسراء : ۱۰۶)

و قرآنى بخش بخش ، نازل کردیم تا آن را به درنگ ، بر مردم بخوانى ، و آن را به تدریج ، نازل کردیم

وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْءَانُ جُمْلَةً وَ حِدَةً کَذَ لِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَکَ وَ رَتَّلْنَهُ تَرْتِیلاً  (الفرقان : ۳۲)

و کسانى که کافر شدند ، گفتند : «چرا قرآن ، یک‏جا بر او نازل نشده است ؟». این گونه [آن را به تدریج ، نازل کردیم‏] تا قلبت را به وسیله آن ، استوار گردانیم ، و آن را به آرامى بر تو خواندیم

عرش خدا بر آب: 

آیه 7 هود/11 از بودن عرش خدا بر آب خبر مى‌دهد:«وَ هُوَ الَّذى خَلَقَ السَّمـوتِ و الأَرضَ فِى سِتَّةِ أَیّام و کانَ عَرشُهُ عَلَى الْماءِ= و او کسى است که آسمان‌ها و زمین را در شش مرحله آفرید و عرش او بر آب بود». مفسّران در تفسیر این آیه بر یک نظر نیستند. سیدقطب معتقد است که این آیه فقط بر وجود آب هنگام خلق آسمان و زمین و قرار داشتن عرش خدا بر آن دلالت دارد؛ امّا این‌که چگونه آبى بوده و عرش به چه نحو بر آن قرار داشته، از امور غیبى است که راهى براى فهم مفسّر به آن وجود ندارد. برخلاف نظر این گروه از مفسران، برخى درپى ارائه معناى روشنى از آیه بوده‌اند.

ارتباط بین بارندگی و منابع آب زیر زمینی

در یک بررسی زمین شناسی توسط دانشمندان در آفریقا، دانشمندان به این موضوع پی بردند که شارژ منابع آبهای زیر زمینی با میزان بارندگی ارتباط مستقیم دارد و زمانی که بارندگی شدید است و آب زیادی بروی زمین جمع می شود منابع آبهای زیرزمینی شارژ می شوند.و بعد از خشکسالی ها که منابع آب زیر زمینی کاهش می یابد.بعد از بارش و پر شدن انبوه آب در سطح زمین معمولا یک ماه طول می کشد تا آبهای زیر زمینی به داخل سطح زمین بروند و در سفره های آب زمین ذخیره شوند [1]

نزول دفعى و تدریجى قرآن‏

بحار الأنوار عن الإمام الصادق علیه السلام ( للمفضَّل - ) :

یا مُفَضَّلُ! إنَّ القُرآنَ نَزَلَ فی ثَلاثٍ وعِشرینَ سَنَةً ، وَاللَّهُ یَقولُ :(شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ)  ، وقالَ : (إِنَّا أَنزَلْنَهُ فِى لَیْلَةٍ مُّبَرَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنذِرِینَ * فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ * أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِینَ )  ، وقالَ : (لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْءَانُ جُمْلَةً وَ حِدَةً کَذَ لِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَکَ) . قالَ المُفَضَّلُ : یا مَولایَ ! فَهذا تَنزیلُهُ الَّذی ذَکَرَهُ اللَّهُ فی کِتابِهِ ، وکَیفَ ظَهَرَ الوَحیُ فی ثَلاثٍ وعِشرینَ سَنَةً؟
قالَ : نَعَم یا مُفَضَّلُ ! أعطاهُ اللَّهُ القُرآنَ فی شَهرِ رَمَضانَ وکانَ لا یُبَلِّغُهُ إلّا فی وَقتِ استِحقاقِ الخِطابِ ، ولا یُؤَدّیهِ إلّا فی وَقتِ أمرٍ ونَهیٍ ، فَهَبَطَ جَبرَئیلُ علیه السلام بِالوَحیِ فَبَلَّغَ ما یُؤمَرُ بِهِ وقَولُهُ :(لَا تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ ) . فَقالَ المُفَضَّلُ : أشهَدُ أنَّکُم مِن عِلمِ اللَّهِ عُلِّمتُم ، وبِقُدرَتِهِ قَدَرتُم ، وبِحُکمِهِ نَطَقتُم . وبِأَمرِهِ تَعمَلونَ.

  آب:

 از آیات و نعمت‌هاى خدا و منشأ حیات  در تعریف علمى آن گفته‌اند: مادّه‌اى ترکیب یافته از دو واحد هیدروژن و یک واحد اکسیژن (H2O) است و حکیمان قدیم، آن را یکى از چهار عنصر تشکیل دهنده مادّه مى‌دانستند. برابر عربى آن «ماء» و 63 بار در قرآن آمده است.

 این آیات اشاره دارند که عرش خداوند بر روى آب بوده و حیات همه جان‌داران به آب وابسته است و نیز از نقش‌هاى گوناگون آن در زمین از احیاى زمین ، سرسبزى طبیعت ، رویش گیاهان رنگارنگ ، پیدایش مراتع ، مزارع و باغ‌ها با درختان مختلف و انواع گوناگون میوه‌ها، سخن رفته است. به نزول آب بر کوه‌هاى بلند و تأمین آب گواراى آشامیدنى، ایجاد نهرها و رودهاى بزرگ و تسخیر آب دریاها براى انسان نیز اشاره شده است. منابع و مخازن آب چون دریاها، آسمان، کوه‌ها، نهرها، چشمه‌ها و چاه، از دیگر مسائل مربوط به آب است که آیات قرآن به آن اشاره دارند. آیاتى چند نیز از وجود آب در جهان آخرت به صورت یکى از نعمت‌هاى بهشت، خبر داده است.

فرود آمدن قرآن در شب قدر

قرآن

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَیِّنَتٍ مِّنَ الْهُدَى‏ وَالْفُرْقَانِ  (البقرة : ۱۸۵)

ماه رمضان، [ماهى است که‏] در آن ، قرآن ، فرو فرستاده شده است؛ [کتابى‏] که راهبر مردم و [در بر دارنده‏] دلایل آشکار هدایت و [میزان‏] تشخیص حق از باطل است

إِنَّا أَنزَلْنَهُ فِى لَیْلَةِ الْقَدْر  (القدر : ۱)

ما آن قرآن را در شب قدر ، فرو فرستادیم

إِنَّا أَنزَلْنَهُ فِى لَیْلَةٍ مُّبَرَکَةٍ  (الدخان : ۳)

ما آن قرآن را در شبى خجسته ، فرو فرستادیم